- نتیجه نهایی سیاست پیامبر اکرم

 دین اسلام به شهر مدینه وارد شده است. شبکه قدرت در این شهر از روسای قبایلی که مشرک بودند به پیامبر اکرم  (صلی الله علیه و آله) منتقل شده است. آیا هیچ تفاوتی در فضای اجتماعی این شهر پدید آمد؟ شبکه قدرت جدید که بر اساس اسلام شکل گرفته کدامین هدف اجتماعی را دنبال می کند که شبکه پیشین در پی آن نبوده است؟

در دوران جاهلیت دو قبیله بزرگ مدینه -"اوس" و "خزرج"- بیش از یکصد سال! بود که گرفتار جنگ و خون‏ریزى و اختلاف بودند، و هر چند وقت ناگهان به جان یکدیگر مى‏افتادند و خسارات جانى و مالى فراوانى به یکدیگر وارد مى‏کردند. یکى از موفقیتهاى بزرگ پیامبر پس از هجرت به مدینه، این بود که به وسیله اسلام صلح و صفا در میان آن دو ایجاد کرد، و با اتحاد آنها، جبهه نیرومندى در مدینه به وجود آمد. پیامبر اکرم نه تنها میان اوس و خزرج الفت و وحدت ایجاد کرد بلکه میان مهاجران و انصار پیمان برادری خواند و با یهودیان مکه نیز پیمان امضا کرد.

خداوند بعد از سفارش مسلمانان به وحدت به این نعمت اشاره می کند:

 وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ

 "و همگى به ریسمان خداى- توحید، دین و کتاب خدا- چنگ زنید و پراکنده مشوید، و نعمت خداى را بر خود یاد کنید آنگاه که با یکدیگر دشمن بودید پس میان دلهاى شما همدمى و پیوند داد تا به نعمت وى- اسلام و الفت- با هم برادر گشتید، و بر لبه پرتگاهى از آتش بودید پس شما را از آن رهانید. خدا اینچنین آیات خود را براى شما روشن بیان مى‏کند تا مگر راه یابید."

 در این آیه قرآن به خوبی آشکار است که نتیجه سیاست ورزی های پیامبر اکرم در مدینه و بعدها مکه ایجاد الفت و دوستی در جامعه بوده و خداوند از این امر به عنوان نعمت یاد میکند.

 و نعمت خداى را بر خود یاد کنید آنگاه که با یکدیگر دشمن بودید پس میان دلهاى شما همدمى و پیوند داد تا به نعمت وى- اسلام و الفت- با هم برادر گشتید،

2-تفاوت سیاست اسلامی و غربی

 در مکاتب مادی و غربی هدف کاملا مشخص است و آن کسب قدرت می باشد. اما در اسلام این هدف بالاصاله اعتبار ندارد و کسب قدرت برای آن است که در نهایت سعادت دنیوی و اخروی مردم تامین شود. در زندگی اجتماعی و حیات جمعی هدف اصلی ایجاد الفت میان مردمان است. اهمیت ایجاد الفت در جامعه به قدری زیاد است که برخی از دانشمندان مسلمان اساسا هدف سیاست را ایجاد الفت دانسته اند. از آن جمله غزالی هدف سیاست را اصلاح و الفت دادن آدمیان و مجمع آنها برای یاری دادن بر اسباب معیشت و مضبوط دانستن آنها دانسته است.

3- سیاست در ایران

 اما به نظر می رسد هدف مهم سیاست در اسلام در جریانات قبل و بعد از انتخابات به کلی فراموش شد. اشتباه بزرگ سیاستمداران ایرانی در سالهای اخیر و به خصوص این انتخابات این است که هدف الفت و دوستی را فراموش کرده اند. منظور از سیاستمداران، صرفا دولتمردان و وزرا یا نمایندگان مجلس نیست، بلکه تمام کسانی است که در عرصه سیاسی ایران تاثیرگذارند اعم از اینکه در دولت هستند و یا اینکه در رسانه های عمومی و یا احزاب به فعالیت سیاسی اشتغال دارند.

گویی سیاستمداران ایرانی عرصه سیاست را با عرصه تصفیه حساب های جناحی اشتباه گرفته اند، در حالی که در یک نظام دموکراتیک چرخش نخبگان وجود دارد و رای مردم به یک گروه نه به معنای پذیرش صد درصد گروه پیروز است و نه به معنای تمایل آنها به حذف گروه دیگر. متاسفانه این اشتباه برداشت در سیاستمدارن هر دو جناح عمده کشور دیده می شود و همین اشتباه برداشت سبب شده که فضای سیاسی ایران از بعد از انتخابات دیگرگون شود.

ای کاش سیاستمداران ما فضای سیاست را به سوی ایجاد فضای الفت و برادری که نعمت خداوند بر ملتهای برگزیده اش است، سوق می دادند.

به امید آن روز

حمید نساج

گروه جامعه و سیاست سایت تبیان